Περιεχόμενα
Ο πληθωρισμός προκαλεί ανησυχία τόσο στους καταναλωτές όσο και στους οικονομολόγους, καθώς οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται παρά τη μείωση του κόστους των πρώτων υλών.
Το φαινόμενο αυτό, που ονομάστηκε «πληθωρισμός απληστίας», προβλέπει ότι οι επιχειρήσεις αυξάνουν τις τιμές για να προστατεύσουν τα περιθώρια κέρδους τους, αλλά καθυστερούν να τις μειώσουν όταν υποχωρήσουν οι πληθωριστικές πιέσεις.
Οι Ευρωπαίοι οικονομολόγοι, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αναγνωρίζουν πλέον τα περιθώρια κέρδους ως βασική αιτία πίσω από τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης, με τις τιμές των τροφίμων να αναμένεται να συνεισφέρουν σχεδόν 30% στον ευρωπαϊκό πληθωρισμό το 2023. Αυτό το άρθρο διερευνά τις επιπτώσεις του πληθωρισμού στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, καθώς και συγκεκριμένα παραδείγματα απάτης με τις τιμές και τα πρόστιμα που επιβάλλονται στις εταιρείες για παραβίαση των κανονισμών τιμολόγησης.
Ακρίβεια: Κατανοώντας την εμμονή του πληθωρισμού των τροφίμων
Ο πληθωρισμός των τροφίμων παραμένει υψηλός, παρόλο που οι τιμές των πρώτων υλών έχουν μειωθεί σημαντικά.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Chobani Hamdi Ulukaya χαρακτηρίζει την επιμονή του πληθωρισμού τροφίμων «ανησυχητική» και την αποδίδει σε εταιρικές αποφάσεις. Οι εταιρείες υποκύπτουν στις πιέσεις των χρηματοπιστωτικών αγορών που απαιτούν από αυτές να παρουσιάζουν συνεχή ανάπτυξη και «ισχυρούς» αριθμούς.
Ενώ οι πολιτικοί κατηγορούν εδώ και καιρό τις εταιρείες για υπερτιμολογήσεις, η ιδέα ότι ο πληθωρισμός μπορεί να προκαλείται από τα περιθώρια κέρδους των εταιρειών και όχι από ελλείψεις πρώτων υλών, αυξήσεις μισθών ή άλλες μακροοικονομικές συνθήκες κερδίζει έδαφος μεταξύ των οικονομολόγων. Η αύξηση των τιμών των τροφίμων λόγω του «πληθωρισμού της απληστίας» παίζει «μικρό αλλά σημαντικό» ρόλο στην αύξηση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων, ιδίως των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας.
Οι Ευρωπαίοι οικονομολόγοι, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αναγνωρίζουν πλέον τα περιθώρια κέρδους ως βασική αιτία πίσω από τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με έκθεση της γερμανικής χρηματοπιστωτικής εταιρείας Allianz, οι τιμές των τροφίμων θα συμβάλουν σχεδόν κατά 30% στον ευρωπαϊκό πληθωρισμό φέτος, με τον «πληθωρισμό απληστίας» να παίζει σημαντικό ρόλο.
Το μερίδιο του ευρωπαϊκού πληθωρισμού τροφίμων που είναι «ανεξήγητο» – με άλλα λόγια, δεν οφείλεται σε αυξήσεις των τιμών παραγωγού ή των τιμών ενέργειας – έχει «αυξηθεί σημαντικά».
Ακρίβεια: Η άνοδος των τιμών των τροφίμων και η πολυτέλεια των αυγών
Τα αυγά έχουν μετατραπεί σε είδος πολυτελείας λόγω των συνεχών αυξήσεων στις τιμές των βασικών προϊόντων και αγαθών.
Η αισχροκέρδεια ξεπερνά το 110% σε πολλές περιπτώσεις, όταν τα προϊόντα αφαιρούνται από το «καλάθι του νοικοκυριού» και επιστρέφουν στις προηγούμενες τιμές τους. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών, Απόστολο Ραυτόπουλο, «ένα αυγό που βρίσκεται στο καλάθι του νοικοκυριού την Παρασκευή δεν μπορεί να έχει αύξηση 120% τη Δευτέρα. Δεν είναι δυνατόν».
Η κατάσταση για τα αυγά ιδιωτικής ετικέτας ακολουθεί παρόμοιο μοτίβο. Η τιμή ενός αυγού σε συγκεκριμένο σούπερ μάρκετ εκτοξεύτηκε από τα 1,25 ευρώ στα 2,73 ευρώ ανά τεμάχιο όταν βγήκε από το καλάθι.
Το μηνιαίο επίδομα είναι αρκετό για να καλύψει μόλις 18 ημέρες βασικών εξόδων, ενώ το 11,9% των νοικοκυριών ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.
Ακρίβεια: Κατανόηση του Υψηλού Δείκτη Τροφίμων
Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή είχε κορυφωθεί τον περασμένο Ιούνιο στο 12,1%, ενώ ο δείκτης τροφίμων ήταν ελαφρώς υψηλότερος στο 12,6%. Σήμερα που ο ΔΤΚ βρίσκεται στο 7%, ο δείκτης τροφίμων βρίσκεται στο 15,4%.
Είναι προφανές ότι όπως ακριβώς η άνοδος των τροφίμων έχει καθυστερήσει σε σχέση με τον Δείκτη, έτσι και η επιβράδυνση θα καθυστερήσει. Η αποκλιμάκωση θα είναι αργή και πάντα με την προϋπόθεση ότι οι τιμές στο ενεργειακό μείγμα θα διατηρηθούν τουλάχιστον στα σημερινά επίπεδα και δεν θα υπάρξουν νέες δυσάρεστες ανατροπές.
Για παράδειγμα, όταν στα τέλη του περασμένου καλοκαιριού παρατηρήθηκαν τα πρώτα σημάδια αποκλιμάκωσης των τιμών, υπήρξε μια μεγάλη αναταραχή, η οποία επέφερε και σημαντικές αυξήσεις, ιδίως στα τρόφιμα που προηγουμένως είχαν αντέξει.
Ακρίβεια: Η δυσχερής θέση των νοικοκυριών εν μέσω της αύξησης των τιμών
Περισσότεροι από τους μισούς πολίτες εκτιμούν ότι η οικονομική τους κατάσταση θα επιδεινωθεί το 2023. Η εισοδηματική ανισότητα μεταξύ των νοικοκυριών διευρύνεται και η φτωχοποίηση εξελίσσεται.
Σύμφωνα με την έρευνα του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ, το 30,1% με εισόδημα έως 30.000 ευρώ δήλωσε ότι το εισόδημά του θα μειωθεί το 2022, ενώ το 11% ότι θα αυξηθεί και το 58,9% ότι θα παραμείνει σταθερό. Οι πολίτες ανησυχούν για τις αυξήσεις των τιμών στην ενέργεια και τα τρόφιμα και 6 στα 10 νοικοκυριά δηλώνουν ότι το «Καλάθι του νοικοκυριού» δεν έχει συγκρατήσει τις τιμές.
